خطاب حاضرینخطاب حاضرین به معنای خطاب متوجه افراد حاضر در مجلس خطاب می‌باشد. ۱ - تعریفخطاب به حاضران، خطابی است که مخاطبان آن افراد حاضر در مجلس خطاب بوده و متکلم یا مولا خطاب خود را به حاضران در مجلس متوجه نموده و نسبت به دیگران قصد افهام ندارد. ۲ - از نظر اصولیوناصولیون در این باره که مخاطبان خطاب‌های شارع چه کسانی هستند، اختلاف دارند؛ برای مثال، آن گاه که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در مسجد فرمود: ﴿یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ... ﴾ =بقرة۳. آیا مخاطب حضرت فقط حاضران در مجلس بودند یا هم آنها بودند و هم کسانی که در زمان حضرت زندگی می‌کردند و در مجلس خطاب حضور نداشتند، و یا این که این خطاب حتی کسانی را نیز که هنوز به دنیا نیامده‌اند شامل می‌شود؟ [۲]
کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۶۶.
[۳]
تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۱۰۶.
[۵]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۳، ص۴۴۲.
[۶]
تحریرات فی الاصول، خمینی، مصطفی، ج۲، ص۵۳۲.
۳ - عناوین مرتبطمقام تخاطب. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۵۰، برگرفته از مقاله «خطاب حاضرین». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام خطاب | اوامر و نواهی | خطاب موجودین | مباحث الفاظ
|